Hơn 40 tuổi đầu, đã học và có bao bằng cấp, đi biết bao nơi, làm bao chức vụ mà vẫn không hiểu được lòng mẹ.
Tôi nhận tin mẹ lên thăm. Theo quán tính tôi hỏi ngay xem có việc gì.
Câu nói của mẹ làm tôi giật mình “Lên thăm và chơi với các con không
được hay sao? Cứ phải có việc mới gặp nhau à con”. Hơn 40 tuổi đầu, đã
học và có bao bằng cấp, đi biết bao nơi, làm bao chức vụ mà vẫn không
hiểu được lòng mẹ.
Bao năm nay, mỗi lần về quê thăm mẹ tôi rất hay không hài lòng với bà.
Mẹ tôi làm việc quá nhiều, luôn chân luôn tay. Cả nhà ngồi vào bàn và
bắt đầu ăn thì mẹ lại chạy đi. Khi thì con gà quên chưa cho ăn, khi thì
luống rau chưa đậy. Mẹ có thói quen rất lạ “Bố con các con ăn trước đi,
mẹ vào ngay bây giờ”. Đã bao lần tôi bực mình với mẹ vì rất mong rằng
bữa ăn hiếm hoi phải đông đủ cả nhà (Có mấy khi tôi bố trí được lịch để
từ Hà Nội về Thái Bình thăm bố mẹ đâu. Một năm chắc được vài lần!). Mong
ước tưởng giản đơn vậy mà mấy khi vẹn toàn.
Nhiều bữa đang ăn có khách đến. Thế là mẹ lại bỏ đũa ta tiếp khách. Tôi
bảo để khách đợi chút xíu hay ra rót nước mời khách rồi vào ăn tiếp. Mẹ
không chịu. Vậy là mẹ mất bữa.
Mẹ làm việc nhiều lắm. Tuy chỉ là những việc vặt ở quê nhưng luôn chân
luôn tay. Trồng và chăm rau. Ao cá. Nhặt lá rụng. Chăm cây ăn trái. Xới
đất. Bón phân. Nấu ăn. Dọn nhà. Toàn việc vặt. Bố tôi thì nóng tính lại
không chịu được đói nên nhiều khi về nhà chưa có cơm cũng kêu ca thậm
chí to tiếng.
Do ngày còn trẻ không được ăn uống tốt và phải làm lụng nhiều, vất cả
nuôi 6 anh em tôi ăn học nên mẹ hay bệnh. Hết khớp lại xương. Hết sỏi
thận lại đau đầu… Nhiều bệnh lắm. Nên chữa đủ kiểu – tây y rồi đông y.
Tôi lo vô cùng và luôn sẵn lòng giúp mẹ trị bệnh. Từ ngày bố mẹ tập
dưỡng sinh và thiền đến nay bệnh tật bớt dần. Tôi mừng nhất là mẹ đã tin
Phật và tu tập tốt. Bây giờ mẹ không sát sinh nữa, ăn uống giản dị. Mẹ
tôi rất hay khen ngợi tôi và còn nói rằng nhờ tôi mẹ biết đến Phật, đến
thiền, đến ăn chay và niệm Phật.
Mẹ lên thăm tôi. Bà vẫn luôn tay luôn chân như ở nhà. Mẹ dọn nhà, nấu
ăn, giặt giũ. Nhà có máy giặt nhưng mẹ không dùng, bảo giặt tay vừa sạch
hơn vừa tiết kiệm. Có mẹ nhà tôi sạch bong. Tôi thì chỉ muốn mẹ nghỉ
ngơi, xem tivi, đọc sách, nghe nhạc. Nhưng cách nghỉ ngơi của mẹ tôi lại
là làm việc, là luôn chân luôn tay. Mẹ bảo thế. Thật là lạ!
Tôi nhớ ngày hè nóng, trước khi đi làm tôi bật máy lạnh để mẹ nghỉ ngơi
cho mát mẻ. Về đến nhà thấy cửa mở toang hoang. Tôi kêu lên. Mẹ bảo, nhà
lạnh và ngột ngạt quá mẹ không biết tắt máy lạnh ở đâu. Chỉ còn cách mở
tất cả cửa sổ ra. Thì ra có nóng mấy mẹ cũng chỉ dùng quạt không dùng
máy lạnh.
Một bữa tôi về nhà thấy cửa mở. Tôi giật mình và nói to giọng rằng thế
thì chết. rằng ở Hà Nội nhiều trộm cắp, cướp giật, lừa đảo lắm. Mở cửa
thế này thì có thể nguy hiểm. Mẹ bảo mẹ quen ở quê rồi, cổng để cả ngày
có sao đâu. Tôi lắc đầu và không biết nói thêm gì nữa.
Ngày mẹ về tôi thấy mẹ xách 1 túi ni long to. Tôi hỏi mẹ xem túi gì. Mẹ
bảo, bao thức ăn thừa mẹ gom hết lại mang về quê thả xuống ao cho cá nó
ăn. Trời đất, mẹ từ Thái Bình lên thăm con trên Thủ đô cả hơn trăm cây
số mà lúc về lại mang cơm thừa canh cặn, cọng rau bao giờ!
Đi hết nửa đời người tôi vẫn chưa hiểu mẹ. Tôi biết mẹ yêu quý con cái
biết nhường nào. Dù 6 anh em chúng tôi, đứa nhỏ nhất cũng hơn 30 tuổi
rồi mà mẹ vẫn lo cho từng đứa con y như chúng tôi mới đang đi học.
Tôi biết mẹ vì chồng con quá nhiều. Nhưng rất nhiều điều tôi vẫn không
hiểu hay nói đúng hơn là chưa hiểu hết nổi. Bao năm nay tôi có biết bao
lần khó chịu với mẹ, muốn mẹ sống khác đi. Mẹ đã nhiều tuổi rồi. Mà ở
cái tuổi trên 70 liệu có thay đổi được không. Và tôi chợt nhận ra: tại
sao mình, một người còn trẻ, không muốn đổi thay mà lại muổn mẹ thay
đổi.
Tôi ngẩn người ra khi mẹ vẫy tay. Chiếc xe khách tuyến Hà Nội – Thái Bình bắt đầu chuyển bánh./.