(Phunutoday)- Con đàn cháu đống có nhà
cửa đàng hoàng nhưng bà cụ gần 100 tuổi lại sống… bên hiên nhà một người
con ruột. Bà cụ sống lầm lũi một mình, không muốn làm phiền đến con
cháu. Bà cũng không ngửa tay xin ai đồng nào mà đường đường chính chính
sống bằng chính sức lao động của mình, dù sức khỏe của bà chỉ như cành
khô trước gió…Người bán vé số lớn tuổi nhất Long AnỞ TP Tân An, người dân đã quen với cảnh hàng chục người trong độ tuổi
lao động dắt díu con cháu đi xin ăn khắp các con phố. Bờ kè, ghế đá công
viên, hiên chợ, sạp thịt… là nơi để những con người hoàn toàn khỏe mạnh
này trú ngụ về đêm. Họ không chịu lao động mà chọn cho mình một nghề ít
vốn, ít tổn hao sức lực để mưu sinh. Thậm chí, có người còn xem đây như
là một “nghề” dễ kiếm cơm khi sau mỗi cái Tết, số lượng người ăn xin ở
thành phố này dường như muốn tăng lên, khi chính những người này rủ rê
thêm những người khác gia nhập bang hội.
Đối lập với hình ảnh những người ăn xin nằm và vật khắp nơi là cảnh một
cụ bà dáng người nhỏ thó, lưng còng tóc bạc tay run run cầm xấp vé số đi
mời mọc từng người. Sống cả trăm năm, bà cụ đã quá già để có thể lao
động. Người ta chỉ thấy cụ cầm gậy, đi từng bước – đúng hơn là dò dẫm
từng bước trên đường, một phần vì đi không nổi, một phần vì đôi mắt đã
mờ đục… Cứ chốc chốc, bà cụ lại ngồi bệt xuống đường, gục đầu vào 2 đầu
gối tong teo rồi thở dốc. Không còn nhìn rõ, nghe rõ, nói cũng không ra
hơi, bà mời mọi người mua vé số bằng cách chìa xấp vé số ra phía trước.
Nếu ai mua thì họ tự lấy vé số, rồi đưa tiền cho bà.
Một lần, có đôi thanh niên nam nữ đang chạy xe tay ga đắt tiền thấy bà
ngồi thở dốc bên lề đường. Xe đã trờ qua chừng chục mét nhưng cô gái
ngồi phía sau bảo chàng trai dừng lại. Cô bước xuống xe và lấy tờ giấy
bạc 10 ngàn đồng bỏ vào cái nón lá cũ nát của bà. Cô chưa kịp quay đi
thì bà cụ đã run run cầm xấp vé số đưa cho cô gái. Cô gái lắc đầu xua
tay, bà cụ rút ra một tờ vé số rồi dúi vào tay cô, thều thào: “Bà bán vé
số chứ không xin tiền cháu ơi”… Lúc này, cô gái như chợt hiểu ra và
“chữa cháy” bằng cách mua thêm một tờ vé số, cô giữ một tờ và tặng bà cụ
một tờ. Thế nhưng, cô phải thuyết phục mãi bà cụ mới bằng lòng nhận vì
bà bảo bà vẫn còn sức khỏe, vẫn còn có thể lao động.
Ở thành phố Tân An, người ta bảo rằng bà cụ này là người bán vé số thâm
niên nhất và cũng là người bán vé số lớn tuổi nhất của tỉnh.
Tên cụ bà là Trần Thị Hy, quê ở xã Phước Vĩnh Đông, huyện Châu Thành,
tỉnh Long An. Theo lời cụ, năm 2011 này cụ được 100 tuổi. Cụ sinh được 8
hay 9 người con, cũng không còn nhớ rõ, hiện tại thì có 2 người con còn
sống, cũng đã trên 60 tuổi và không ở cùng cụ. Thời còn trẻ, cụ bà buôn
bán ngoài chợ, còn chồng thì làm nghề mộc, họ sinh gần chục mặt con.
 |
| Cụ Hy trên đường đi bán vé số. |
Cả hai thời kỳ chiến tranh, cả nhà cụ may mắn khi không ai bị tên rơi
đạn lạc. Cha mẹ chịu thương chịu khó nên các con của cụ dù sinh ra trong
buổi khó khăn nhưng ít có ai đau yếu, bệnh hoạn. Mấy chục năm trước,
sau khi chồng chết, các con cũng đã có gia đình hết nên cụ chia hết tài
sản cho các con, sau đó thì không ở với người nào mà tự làm thuê kiếm
sống. Mấy người con của cụ nhiều người đã qua đời ở tuổi 60, hoặc 70,
hoặc hơn cụ cũng không nhớ rõ. Hai người còn lại cũng đã trên 60, các
cháu nội ngoại đều đã có gia đình.
Vài chục năm nay, sáng nào cụ cũng đến đại lý vé số nhận vé đem bán,
cuộc sống lây lất bữa đói bữa no. Hơn 10 năm nay, tuổi đã quá cao, đau
bệnh liên miên nên mỗi ngày cụ Hy chỉ có thể bán được vài chục tờ, tiền
lãi hôm nào nhiều thì mua gói mì làm canh, còn không thì cụ mua ổ bánh
mì gặm cho qua bữa.
Sống bên lề xã hộiĐể xác minh tuổi thật của cụ, chúng tôi đã tìm tới UBND phường 2, TP Tân
An. Một cán bộ ở đây cho biết, tuổi thật của cụ có thể khoảng 100 (vì
căn cứ vào tuổi của những người con do cụ sinh ra). Tuy nhiên, tuổi theo
thẻ căn cước của cụ thì là 98. Chúng tôi dò hỏi, nhiều người bán vé số ở
Tân An khẳng định: “Bà cụ này là người bán vé số già nhất Long An. Năm
nay đã gần 100 tuổi”. Cũng theo lời kể của những “đồng nghiệp” bán vé
số, cụ Hy do già cả nên thường bị kẻ xấu lừa lấy mất vé số. Mỗi lần như
vậy, cụ phải chạy vạy mượn tiền mua lại vé số rồi trả nợ dần. Sức yếu,
cụ nhiều lần té ngã, mấy lần gãy tay phải nằm viện. Tuy nhiên, không
phải lần nào cũng có tiền đi bệnh viện nên nhiều lúc bà cụ tự mua thuốc,
rồi cứ thế đắp bừa lên vết thương. Trời thương, rồi cũng đến lúc lành.
Cả 2 cẳng tay khẳng khiu của bà cụ vì vậy mà nhiều chỗ xương lành xong
cứ cong cong quẹo quẹo do không được chữa trị đúng cách.
Mấy ngày liền, không nhìn thấy bà cụ bán vé số trên đường, chúng tôi hỏi
thăm và tìm đến “nhà” cụ. Gọi là “nhà”, thực chất chỉ là mấy tấm tôn cũ
gác tạm bợ bên hông căn nhà bê tông kiên cố của người con dâu (người
con trai đã chết từ lâu) trong con hẻm 35, đường Nguyễn Huệ, phường 1,
TP Tân An. “Nhà” của cụ Hy không có vật gì đáng giá ngoài cái lò củi và
mấy cái nồi cũ đã móp méo, sứt quai.
Những người hàng xóm cho biết, cụ Hy đi bán vé số thường đem theo cái
giỏ bàng. Cụ cứ nhặt giấy vụn, bọc ny lông, giấy bìa đem về làm “củi” để
nấu cơm. Cứ mỗi lần cụ “làm bếp”, khói lại bốc mù mịt. Nhiều hôm trời
mưa, “củi” bị ẩm chỉ toàn khói, người ta lại thấy bà cụ ho như muốn long
cả phổi vì “thổi lửa”. Năm 2010, cụ bệnh liên miên nhưng lại không dám
nằm viện vì thẻ bảo hiểm bị cháy trong một lần thổi cơm. Khi chúng tôi
hỏi, một cán bộ ở UBND phường 2 cho biết đến khi nghe cụ báo tin địa
phương mới biết để xin cấp lại cho cụ thẻ mới.
“Nhiều lúc lễ, tết, anh em chúng tôi muốn thăm bà cụ thì phải tự góp
tiền. Do bà cụ hộ khẩu chung với con, trong khi các con của bà ai cũng
khá giả nên bà không thể xếp vào diện nghèo. Mà hễ không nghèo thì không
được hưởng các chính sách của nhà nước”, vị cán bộ này chua chát nói.
Cũng theo vị cán bộ này, không biết vì lý do gì mà cụ Hy dù con cháu rất
đông, ai cũng có công ăn việc làm ổn định, nhà cửa kiên cố nhưng cụ Hy
vẫn sống trong túp lều dựng bên hiên nhà con dâu.
Nếu trời thương, xin cho tôi… chết sớm“Nhà” không có toa lét, mọi sinh hoạt vệ sinh cá nhân cụ đều phải thực
hiện ngoài đường… Nhiều lúc cụ bệnh, nằm liệt một chỗ cũng có mấy người
cháu đến thăm nom đôi lần theo kiểu chiếu lệ rồi thôi. Con và cháu của
cụ còn sống, nhưng người thì than nghèo, người thì bảo bà già trái tính
trái nết không chịu ở với ai. Nhưng những người hàng xóm thì bảo rằng bà
cụ tuy già và rất khổ nhưng rất tự trọng. Tuy nghèo nhưng bà chưa quỵt
nợ ai bao giờ.
Nhiều lần, bà bệnh và đói nằm lả một chỗ, hàng xóm thương tình cho thức
ăn chứ bà chưa bao giờ ngửa tay xin của bất kỳ ai một đồng nào, kể cả
con cháu ruột thịt. Những người hàng xóm của cụ Hy kể lại, có lần họ đi
thăm cụ ở bệnh viện đa khoa Long An và chứng kiến nhiều cảnh rất đau
lòng. Hôm đó cụ bị té gãy xương vai. Nén đau, cụ vẫn cố giữa xấp vé số
cất vào túi, hy vọng có thể trả lại cho đại lý.
Trưa ngày hôm đó, một cặp vợ chồng bảo là cháu cụ tới thăm. Chẳng những
chẳng cho cụ đồng nào phụ tiền thuốc thang mà họ còn lục túi lấy xấp vé
số bảo “bán giùm”, sau đó thì không thèm quay vô thăm cụ nữa. Tiền bán
vé số, họ cũng không trả lại. Suốt mấy ngày nằm viện, những bệnh nhân
khác rất ngạc nhiên khi thấy cụ chỉ ăn mỗi món bánh mì không mà không
uống nước. Gặng hỏi, cụ mới nói thật là do té nằm một chỗ, tự cụ ngồi
dậy đi vệ sinh không nổi nên không dám uống nước, sợ tiểu tiện ra giường
bệnh bị bác sĩ rầy.
Biết hoàn cảnh cụ, một số người đi thăm nuôi bệnh nhân ở cùng phòng đã
thuyết phục cụ… uống nước và hứa sẽ đỡ giúp cụ ngồi dậy mỗi khi cụ muốn
đi vệ sinh. Hơn một tuần cụ nằm viện, mấy người già trong xóm thường
xuyên ghé thăm, còn còn cháu trong nhà ghé được vài ba lần rồi không ai
ghé nữa…
 |
| Cụ Hy trong “nhà” mình. |
Nhiều người sống cùng xóm cụ Hy cho biết, đã mấy chục năm cụ Hy không
biết Tết là gì. Ngày Tết, người ta ít ngồi quán cà phê hơn ngày thường
nên cụ bán được rất ít vé số. Trước Tết, bao nhiêu nợ nần năm cũ cụ cũng
phải lo thanh toán cho xong, nên những ngày Tết lại là những ngày túng
thiếu nhiều nhất. Nhiều người ngao ngán cho cảnh sống của cụ, xuất viện
xong thế nào cũng phải bám đường nhiều hơn, cố gắng bán được nhiều vé số
hơn để có tiền trả nợ.
Trước Tết Tân Mão, cụ Hy lại bị ngã đến nay vẫn còn rất yếu. Khi thực
hiện bài viết này, chúng tôi lại tới nhà thăm cụ lần nữa. Trong con hẻm
35 khá rộng, nhà các con cháu cụ Hy đèn đuốc sáng choang nhưng cửa thì
đóng kín. “Nhà” cụ Hy thì có ánh sáng tù mu, cửa khép hờ. Nghe tiếng ho
sù sụ, chúng tôi khẽ đẩy cửa bước vào. Bà cụ nằm co quắp trên mấy tấm gỗ
kê sơ sài, tay cầm chay dầu xanh loại rẻ tiền vừa ho vừa thở. Thấy có
người tới thăm, bà cụ chống tay ngồi dậy.
Tay run run đưa cho tôi chai dầu, cụ nhờ thoa dọc mạn sườn bên trái. Mạn
sườn này bầm đen vì cụ lại vừa bị ngã ngày hôm trước. Có người thoa dầu
dùm, đôi mắt mờ đục của cụ bà như sáng hơn một chút. Bà thều thào: “Mấy
tháng nay tui nằm có một chỗ, ai cho gì ăn nấy. Nếu đợt này tui khỏe
hơn, đi đứng lại được chắc tui phải đi bán vé số để tự lo cho mình. Còn
nếu trời thương, thì thôi cho tui… chết sơm sớm để khỏi phiền bà con
làng xóm”…
Phương Dung 
Trang Chính
Thông báo
Radio
Phòng Chat
Tiêu đề:Cụ bà 100 tuổi bán vé số mưu sinh bên lề xã hội (Tp Tân An)
06.06.11 4:42
