Chỉ cách mép đường vài mét, nhưng trên thảm cỏ bên nhà
thờ Đức Bà (TP HCM), hàng trăm người như rũ bỏ hết tiếng ồn ào xe cộ
xung quanh để thưởng thức ngụm cà phê, thả hồn vào tiếng vỹ cầm miễn
phí.

Nếu ở Hà Nội, nhắc đến “văn hóa vỉa hè”, người
ta nghĩ ngay đến những tách trà nóng của những cụ già ngồi ven đường,
thì ở thành phố, khí hậu cũng như nhịp sống hối hả không chừa chỗ cho
trà mạn. Người dân Sài thành quen với những li cà phê đá hơn, nhưng
không phải lúc nào, người ta cũng có được những khoảnh khắc thư thái để
nhâm nhi quá lâu thứ đồ uống đó ngoại trừ những buổi sáng ít ỏi cuối
tuần.
Từ nhiều năm nay, khu công viên được chặn 2
đầu bởi dinh Thống Nhất và nhà thờ Đức Bà đã trở thành điểm thu hút giới
trẻ, đến nỗi, hình ảnh của một số nhân vật nơi đây đã trở thành “biểu
tượng” của cả “văn hóa vỉa hè Sài thành”.

Những tán cây cao rợp bóng, những gờ đường đi đắp cao, những chiếc ghế đá... biến khu công viên thành quán cà phê thiên nhiên lý tưởng nhất Sài Gòn, nơi giới trẻ có thể ngồi tán chuyện cả ngày mà không bị ai làm phiền.

Trên vỉa hè, những con chim bồ câu và chim sẻ thản nhiên mổ thóc, chẳng quan tâm gì đến những đoàn người nườm nượp xung quanh. Tại đây, có một người đàn ông bán giải khát vỉa hè, chạc 40 tuổi, ngày nào cũng xuất hiện cầm một bịch thóc lớn dưới chân, tay cầm ống lon xóc thóc bên trong để gọi chim và cho chúng ăn. Lâu dần thành quen, chim không còn sợ người nữa, còn ông chủ quán thì vẫn đều đặn chăm sóc cho lũ chim trời.

Người qua đường cũng có thể xin thóc để cho chim ăn nếu muốn, ông chủ sẵn sàng chia sẻ thú vui mà không đòi hỏi gì.

Đâu đó trong công viên, các thiếu nữ tụ tập lại để tán gẫu, thư giãn sau một tuần đầy sách vở. Ngay đối diện lại là những cậu sinh viên mang laptop ra ngồi để truy cập internet tận dụng sóng wi-fi của các quán hàng gần đó.

Trên một lối đi lớn nằm giữa công viên, rất nhiều người cùng ngồi sắp thành hàng trên gờ đá, trước mặt là ly nước nhâm nhi, họ có thể tán gẫu với nhau, nhưng mắt và tai lại đang dồn về một hướng...

Họ đang thả hồn theo tiếng vỹ cầm của ông nhạc công đặc biệt này. Ngồi bên ông là một cô bạn cũng chỉ vì mê tiếng nhạc mà xin hát theo "Sống trong đời sống, cần có một tấm lòng...".

Ông tên Tạ Trí Hải, sáng nào người ta cũng thấy ông xách khệ nệ loa, 2 cây vỹ cầm, đàn mandolin và lỉnh kỉnh các phụ kiện ra công viên này chơi nhạc.

Từ 3 năm nay, tiếng đàn của ông đã trở thành âm thanh không thể thiếu của công viên này.

Say mê, ông Hải chơi nhạc mà chẳng đòi người nghe xung quanh phải trả cho ông cái gì. Những tiếng vỗ tay tán thướng sau mỗi bản nhạc dường như đã đủ để nuôi dưỡng thói quen nghệ sỹ của ông. Cứ mỗi lần máy ảnh giơ lên là ông lại nhắc những người xung quanh ngồi xích lại để có mặt trong tấm hình cùng với ông.

Ông cũng có sẵn một quyển sổ để "các fan" có thể chia sẻ những cảm xúc của mình về những giai điệu họ được nghe, và về người nghệ sỹ già. Cuốn sổ cô gái này đang viết đã là cuốn thứ 9, và nó cũng đã được đổ đầy nét mực xúc cảm đến những trang cuối cùng.

Trong những cuốn lưu bút này, không khó để nhận ra những lời khâm phục viết bằng đủ thứ tiếng khác nhau trên thế giới. Rất nhiều du khách bị ấn tượng trước người nhạc công đặc biệt của Sài Gòn.

Sẽ chẳng có gì là quá nếu nói rằng người đàn ông râu tóc bạc phơ với chiếc mũ cao bồi và cây vỹ cầm này đã trở thành biểu tượng cho Công viên nơi đây.

Xung quanh ông, giới trẻ vẫn vừa nghe nhạc, vừa đọc báo...

... vừa làm việc, nhâm nhi li nước...

... tận hưởng những giờ phút thư giãn mà cả tuần qua họ không có được.

Nguyễn Hà
Theo Bưu điện Việt Nam


Cà phê "bệt" Sài Gòn



Chọn chỗ ngồi hợp lý, nơi có bóng mát và tầm quan sát
rộng, lấy tờ báo cũ trải xuống nền đất để ngồi "bệt" và cứ thế thưởng
thức cà phê mà không cần quán xá. Người ta gọi đó là phong cách uống cà
phê mới của một bộ phận giới trẻ Sài Gòn.

"Bệt khách" đang thưởng thức cà phê hoặc bất kỳ một thức uống nào. Ảnh: Văn Hoá & Thể Thao.

Ngồi bệt ngắm ngồi sang
Khu vực xung quanh Nhà thờ Đức Bà, quận 1, TP HCM, với
công viên 30/4, những tòa nhà cổ kính xen lẫn hiện đại, thoáng đãng và
mát mẻ là địa điểm đắt giá của các loại dịch vụ. Bởi vậy, quán cà phê
Highland dưới chân tòa nhà Metropolitan, quán Highland cạnh Diamond
Plaza hay cà phê Paris… lúc nào cũng nườm nượp khách ra vào.









Nhưng, cũng ở đó, ngày nào, Trung, nhân viên quảng cáo,
cũng dành ít nhất 30 phút buổi sáng ngồi quán cà phê "bệt" quen thuộc
trên đường Hàn Thuyên, TP HCM. Quán không có ghế ngồi, dĩ nhiên không có
bàn. Khách đến được các nhân viên phát cho tờ báo cũ hay tờ quảng cáo
và tự chọn chỗ ngồi. “Chúng tôi thường đùa, đây là quán cà phê lớn nhất
Sài Gòn, vì mặt bằng là một phần của công viên 30/4”, Trung nói.

"Tiền thân" của quán cà phê bệt này là một quán cóc bên
kia đường. Nhưng từ khi chủ nhà xây biệt thự, quán cóc trước cửa phải
dọn đi chỗ khác. Một ý tưởng mới đã xuất hiện, anh chủ quán mua chiếc xe
khách loại chín chỗ ngồi hiệu Mitsubishi cũ, tháo hết ghế, làm "trụ sở"
bán.

Đường Hàn Thuyên cạnh công viên 30/4 được phép đỗ xe
ôtô, giá vé chính thức là 5.000 đồng/lần, nghĩa là mỗi ngày "mở quán"
anh chỉ phải bỏ ra một số tiền rất nhỏ. Trên xe luôn có hai người chuyên
pha chế nước uống cho khách, anh chuyên thu tiền, còn lại là 3-5 người
phục vụ. Xe gắn máy của khách chỉ việc đỗ trên vỉa hè công viên, hơn hẳn
nhiều quán khác.

Đối diện với quán cà phê bệt là quán cà phê số 5 Hàn
Thuyên khá nổi tiếng. Ngồi cà phê bệt bên này đường ngắm cà phê sang bên
kia, với những bàn cao, ghế nệm, với laptop wi-fi, rồi bánh Pháp, bò
Úc... không dành cho dân "túi lép"... bạn sẽ thấy những mặt đối lập, rõ
nhất là ở hình thức.

Ngồi "bệt" ngắm xe cộ

Có thể nói, cà phê bệt Sài Gòn có điểm xuất phát từ đường Nguyễn Đình Chiểu, dọc Đại học Kiến Trúc, Đại học Kinh tế TP HCM.

Khoảng 8 năm trở về trước, quán tập trung bên cổng
chính, sinh viên ngồi dọc vỉa hè Pasteur, lê la trước cổng Nhà Thi đấu
Phan Đình Phùng. Từ khi nhà thi đấu được sửa lại, quán dời ra mặt đường
Nguyễn Đình Chiểu, sinh viên giờ chỉ ngồi dọc tường rào. Khách của quán
chủ yếu là sinh viên.

Nhiều người đã tốt nghiệp ra trường đi làm, nhớ chốn cũ
cũng hẹn bạn bè về đây ngồi bệt, thoải mái duỗi chân trên nền xi măng.
Không khí tại vỉa hè này khá ồn ào, một phần do xe cộ, phần khác đây là
lối đi lại của sinh viên vào trường, nhưng hơn cả vẫn vì các sinh viên
tập trung ở đây uống nước, ăn trưa.

Cũng vì ồn ào, nhiều lần công an khu vực qua đây dẹp
quán, bà chủ biết chừng nên trang bị bàn pha chế khá "dã chiến": Một
chiếc giỏ chứa tất cả đồ nghề chai lọ và một chiếc bàn gỗ xếp đôi. Khi
nhác thấy công an, cứ kẹp tay hai món và chạy. Bà chủ quán bán mãi thành
quen. Sinh viên chưa có tiền bà vẫn bán thiếu mà cũng chẳng muốn lập sổ
nợ, chưa kể thỉnh thoảng vài cậu đến xin thuốc lá, bà cũng cho không.

Ngồi "bệt" ngắm nhiều thứ khác

Ngồi quán bệt ngắm phố phường, xe cộ, những tòa kiến
trúc cổ xen lẫn, ngắm con người Sài Gòn tưởng như lúc nào cũng tất bật
nhưng cũng có quán khách ngồi chẳng thể ngắm được gì, ngoài những chiếc
lá vàng rơi. Nằm khuất bên đường Cách mạng Tháng 8 tấp nập, kéo dài từ
Điện biên Phủ đến Ngô Thời Nhiệm là con đường Lê Ngô Cát vắng vẻ. Trên
một đoạn đường ngắn có đến hai quán cà phê, dù có ghế con, nhiều khách
vẫn thích ngồi bệt xuống đất.

Thanh niên Sài Gòn biết đến đường Lê Ngô Cát như một
điểm hẹn "nhạy cảm" về đêm, cho nên đến khoảng 5 giờ chiều cả hai quán
cùng dẹp hàng. Tiếc cho khách không thể ngồi lâu để ngắm hai hàng cây
muồng vàng bên đường, buổi chiều thường rung gió, thả xuống những cánh
vàng ươm.

Quán bệt trên đường Alexander de Rhodes ở quận 1, TP
HCM, lúc nào cũng đông khách. Chỉ trên cùng một đoạn
vỉa hè, mà có đến hai nhà kinh doanh nhảy vào khai thác, chia ca theo
sáng và chiều. Nhà kinh doanh buổi sáng có vẻ đầu tư hơn với vài ba
chiếc ghế nhựa nhưng khách đến vẫn quen với phong cách phục vụ của quán
buổi chiều, cứ trải giấy, trải bạt ra và "bệt".

Dọc đoạn đường này có hàng cây rất cao, tỏa ra bóng mát
rộng. Huy, một "bệt khách" thường ngồi đây suốt buổi sáng. Anh ngồi đến
khoảng 11 giờ, khi nắng lao xao tràn quanh chỗ ngồi, mới đứng dậy, về
văn phòng làm việc tiếp. Buổi chiều, nhất là giờ tan tầm, con đường
Pasteur trước mặt trở nên đông đúc, cũng là lúc quán đông khách nhất.

"Bệt" thể hiện điều gì?

Ngày càng có nhiều bạn trẻ sành điệu chọn cà phê bệt
như một phong cách mới sau thời gian "chán sống" trong các quán cà phê
ồn ào tiếng nhạc và ngột ngạt máy lạnh, khói thuốc... Hoa, 20 tuổi, đi
xe PS mới nhất, tóc highlight, răng niềng sáng chói, ngồi bệt xuống đất
trễ cạp quần có xăm hình con bọ cạp là một trong số đó. Cả tháng nay,
ngày nào cô cũng ghé qua "ngồi đồng" ở cà phê bệt phố Hàn Thuyên cùng
nhóm bạn vài giờ đồng hồ liền.

Nhưng đông nhất vẫn là dân làm việc văn phòng ở các
công ty trong trung tâm quận 1 và giới sinh viên. Lan, cô nhà báo vẫn
giữ thói quen mỗi chiều ra cà phê bệt trên đường Alexander de Rhodes,
chia sẻ cảm giác: "Chỉ cách một làn đường Alex mà nhìn những ồn ào trên
đường Pasteur như không phải dành cho mình, tự nhiên thấy thong thả
hẳn". Có lẽ cũng chia sẻ những suy nghĩ này, mà nhiều người cũng rủ nhau ra đây làm "bệt
khách" mỗi chiều.

Còn Hoàng, một cô bạn sành điệu, vì lý do công việc nên
thường xuyên gặp gỡ khách hàng tại những quán cà phê "5 sao" ở Sài Gòn,
đã tò mò ra cà phê bệt ngồi cho biết. Tuy nhiên, chỉ được mươi phút, cô
phải ra về vì không quen với việc ngồi bệt xuống đất một cách tự nhiên
như vậy.

Theo cô, thuần túy về mặt giải trí thì đây là nơi phù
hợp vì mát mẻ và thoáng đãng, nhưng xét ở khía cạnh văn hóa thì không
chấp nhận được. Sinh viên, nhân viên văn phòng là những người có văn hóa
và học vấn, lại ngồi bệt xuống đất, dựa tường nhìn ra đường và để mọi
người nhìn mình.

"Cà phê Sài Gòn có nhiều quán đáp ứng được tất cả các
yêu cầu của khách về giải trí và văn hóa, tại sao không chọn mà phải ra
đường như thế", Hoàng nói. Cô còn bức xúc nói về chuyện vệ sinh thức
uống ở các quán cà phê kiểu này, thường được pha sẵn, dùng từ ngày này
qua ngày khác.

Nhiều người tưởng tượng dí dỏm, đến một ngày nào đó cả
Sài Gòn tràn ngập cảnh cà phê "bệt", thì liệu "phông văn hóa" của thành
phố này sẽ ra sao?